Payîz jî hat dewllet nehat ? Nvîsîna " 'elî oremarî "
ل وێ باوه‌رێمه هه‌ر كه‌سه‌ك دزانه 9-6-2014 چ بوویه‌ر بویه و گرانیا ڤێ بویه‌رێ لسه‌ر تمامیا خه‌لكێ عیراقێ بگشتی چه‌ندا گرابوویه و بویه‌رێن پشتی ڤێ دیروكێ لسه‌ر خه‌لكێ كوردستانێ چه‌ندا پڕ ئازار و گران بوویه بتایبه‌تی ، روژا داگیركرنا سێیه‌مین باژێرێ عیراقێ موسل ژلایێ چه‌كدارێن تیرورستیێن داعش ، یان راستر بێژین ئاهه‌نگا راده‌ستكرنا باژێرێ موسل ب چه‌كدارێن تیرورستیێن داعش و پاشان راگاهاندنا موسل وه‌ك پایته‌ختێ ده‌وڵه‌تا ئیسلامی ل عیراق و شام " خه‌لافه‌تا ئیسلامی " دڤه‌رێژا ڤێ رویدانێ و شۆندا گه‌له‌ك لێدوان و مه‌سجێن ئه‌نتیكه هاتنه راگه‌هاندن ، مینا ده‌ڤه‌ر لبه‌رده‌م گه‌له‌ك گورانكاریان دچیت و ل نێزیك دێ رویدانێن مه‌زن ل ده‌ڤه‌رێدا رویده‌ن و ده‌وڵه‌تا عیراقێ هه‌لوه‌شایه و تشته‌ك نه‌مایه بناڤێ مادا 140 و رێكه‌فتنا سایكس بیكو ژی ژنافچوویه و ل نێزیكترین ده‌لیڤه‌دا دێ ده‌وڵه‌تا كوردى ئێته راگه‌هاندن ، لێ مخابن بده‌ربازبوونا كێمتر ژ دو هه‌یڤان رێك ل 3-8-2014 وه‌لاتێ ئێزیدخانێ شنگال هاته ئه‌نفالكرن و بهزاره‌ها ژخه‌لكێ شنگالێ هاتنه شه‌هیدكرن و بهزاره‌ها ژن و كچێن ئێزدی كه‌فتنه دده‌ستێ تیرورستیێن داعش و ل بازارێن كه‌نیزاندا هاتنه فروتن ، چه‌وا و بوچی و كێ به‌رپسیاره ژ كه‌فتنا شنكالێ مژاره‌كه و هه‌ر كه‌سێ بڤێت ل راستیا ڤێ مژارێ بگه‌ریێت تنێ چاڤدێریا كارو ئه‌ركێن وێ لێژنێ بكه‌ت ئه‌وا لسه‌ر شنگالێ هاتیه پێك ئینان ئه‌وا هێش ده‌ست بكارنه‌بوویى كارێن وێ بداوی هاتین دێ به‌رسڤ بده‌ست كه‌ڤن و پێویستێ بخۆ گه‌له‌ك وه‌ستاندنێ ناكه‌ت , دره‌وشه‌ك و سه‌قایه‌ك بڤی ره‌نگی چه‌ند بویه‌ر گه‌رم دبوون و ژبۆ دیرئێخستنا چافكێن كامیرا و بێده‌نگرنا هێزێن دیتر و ئازراندنا ناخێن خه‌لكی ، ده‌وڵه‌ت و راگه‌هاندنا ده‌وڵه‌تێ و قوربانیێن پێشمه‌رگه‌ی دبوونه مانشیت و بوده‌مه‌كی هه‌می تاتنه بێده‌نگكرن ، هه‌ڤده‌م لگه‌ل شه‌رێ تیرورێ قه‌یرانا ئابۆری ژی به‌روكا خه‌لكی گرتن و روژه‌ڤ به‌ر ب گرانترڤه دچو و دیسان بو بێده‌نگكرنا شه‌پولێن نه‌رازیبوونێ دیسان ده‌وڵه‌ت نێزیك بوویه و روژا ریفراندومێ و راگه‌هاندنا سه‌ربه‌خۆیێ زه‌نگا گوهێن مه لێ ددان ، بێی كه‌سه‌ك بزانه ریفراندوم بوچی یه دێ چه‌وا و ژبۆ چ ئێته‌گرن و كینه دێ په‌شداری د گشت پرسی داكه‌ن ، دڤێ بێ سه‌روبه‌ریێدا 20-8-2015 ژی هات و پرسا كورسیكا سه‌روكێ هه‌رێمێ بو ده‌یكا هه‌می قه‌یرانێن دیتر و وێڤه‌تر هه‌ركه‌سه‌ك به‌حسا كورسیا سه‌روكاتیێ بكه‌ت ، دێ توشی خیانه‌تێ بیت و خه‌بات و خوینا شه‌هیدان به‌رچاڤ وه‌رناگریت ، قه‌یرانا پوستێ سه‌روكێ هه‌رێمێ و رێنه‌دان بدیتنا چ چاره‌سه‌ریا ره‌وشا سیاسی ل هه‌رێمێ به‌ر ب تۆنێلێن تاریڤه دبر ، دسه‌روبه‌ندێن ڤێ قه‌یرانێدا ژی هه‌م شێرازێ په‌یوه‌ندیێن سیاسی دناڤبه‌را هێزێن سیاسیدا تێكچو ، هه‌م ژی ده‌ستهه‌لات ژی هاته ئفلیچكرن و هنده‌ك هێز هاتنه زربه‌هركرن و په‌رله‌مان ژی هاته ژكارئێخستن ، دڤێ ئێكێدا ژی هه‌ر كه‌سێ به‌حسێ پوستێ سه‌روكێ هه‌رێما كربا ئێكسه‌ر و بهێچه‌تا شه‌رێ تیرورێ و مژیلبوونا سه‌روكی ل سه‌نگه‌رێن به‌رگریێدا و دێ ل نێزیك ده‌وڵه‌تێ راگه‌هینیت و یێن دژی سه‌روكی بن دژی ده‌وڵه‌تێنه و دڤێن هه‌رێمێ بكه‌نه دو ئیداره و دیسان وه‌ك هه‌رچار هێزێن دیتر چ خاندنه‌كا باشتر هه‌بوویه بو ره‌وشا سیاسی و بێده‌نگی دهه‌لبژاردن چ ژی لاوازیا هه‌لویستان هه‌بووینه بێده‌نگی دبوون و دیسان درویشمێ ده‌وڵه‌تێ دخار ، ره‌وشا هه‌رێمێ چه‌ند دچو قورستر دبو ، مه‌هانه‌یێن موچه‌خۆران بووینه چارێك و ئاڤه‌دانی ژكاركه‌فت و پروژه‌یێن چاكسازیا سیاسی ل هه‌رێمێ باركرن و شه‌رێ داعش به‌ر بداوی دچه و هێش ئه‌م لشه‌رێ به‌ری گرتنا موسل تمام نه‌بووینه و شه‌رێ پشتی رزگاركرنا موسل ژی بگه‌رمی ده‌رگه‌هێ هه‌رێمێ دقوتیت و نه‌یا دویره گرانتر بیت ل شه‌رێ داعش ، ل ڤێره و وێرا هه ئه‌گه‌ر هێزه‌ك یان چه‌ند هێزه‌ك ژی هه‌بان بزاڤێن ئاسایكرنا ره‌وشا په‌یوه‌ندیان بتایبه‌ت لگه‌ل عیراقێ و سڤكرنا هنده‌كێ ژ گرانیا ره‌وشا ژیانا خه‌لكێ ئه‌ڤه بێ دودلى و بێوژدانانه بخیانتكار تاتنه لقه‌له‌م دان و ب عیراقچی ل قه‌له‌م ددان ، روژ و هه‌یڤ چوون و سال ده‌ربازبوون و نێزیكه دێ ستێرا گلاڤێژێ شه‌ڤێن مه‌ساركه‌ت و بیته پایز ، شنی لبن باندورا شه‌بولێن نه‌رازیبوونێ كه ئه‌گه‌ر چاره‌سه‌ریا ره‌وشا ئابوری نه ئێته‌كرن ، پێلێن نه‌رازیبوونێ دێ عه‌رشێ ده‌ستهه‌لات بده‌ستان له‌قینیت ، فشارێن دوستێن كوردان و زڤراندنا وانا بو چوونا به‌غدا و هه‌ر وه‌كى دبێژن رێكێن وه هه‌می دچنه به‌غدا و سه‌رێ مه بدوریشمێ ده‌وڵه‌تێ نه‌ئێشینن ، هه‌روه‌كی كه‌سێ ئه‌و درویشم نه‌خاندین و ژبلى یاریه‌كا بێ دوماهیك چیتر نه‌بوون ، پشتی توشی ڤه‌قه‌تیانه‌كا په‌یوه‌ندیان بووین لگه‌ل سه‌رچه‌م هێزێن كوردستانی ووێڤه‌تر دێ ئه‌نترناتیفێن دیتر كار ژبۆ بێته‌كرن ، شنی زانین راستیه‌كا ژبۆ وی چه‌مكى هه‌ی ده‌ما دبێژیت دسیاسه‌تێدا نه دوژمنێ هه‌مى ده‌ما هه‌یه و نه‌دوستی هه‌مى ده‌ما به‌لكۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌رده‌م هه‌نه ، له‌وان تازه بتازه و ل ده‌رازینكا هه‌لاتنا گلاڤێژا پایزێ و نێزیكبوونا هه‌لبژاردنێن سه‌روكاتیا ئه‌مریكا كه ژڤانێ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ بو ، و نێزیكبوونا شه‌رێ موسل ، دنهۆدا سه‌ره‌رای ئه‌وا بدرێژیا ڤان سێ سالاندا زوربه‌یا هێزێن سیاسی دگوتن به‌غدا بومه چیتره ژ ئه‌نقه‌ره و ته‌هران شنی بشه‌رمینڤه سلافكرنه به‌غدا و دڤێ سلاڤێدا نه ده‌وڵه‌ت و نه سه‌ربخۆ ونه‌ژی ریفراندوم و ته‌نانه‌ت ئه‌و ئالایێ دوهی بو سه‌ردابرنێ ل كوچكا چامایكا مه خۆ پێ بادا دعیراقه‌كا فیدارلدا كه ددستوریدا ژی رێپێدایه نه‌هاته دیتن ، تنێ ئه‌زبه‌نی ئه‌م سوز و په‌یمانێن خۆ دگه‌هینه وه‌و پشته‌ڤانێن وه‌ینه بو شه‌رێ موسل و پشتی شه‌رێ موسل , هیڤیدارین ل كێماسیێن مه نه‌گرن و ده‌ستێ خۆ بده‌نه هاری مه و هه‌فسه‌نگیا بارێ مه راستڤه‌بكه‌ن .
Li wê bawerême her kesek dzane 9-6-2014 çi bûyer buye û granya vê buyerê lser tmamya xelkê 'îraqê bgiştî çenda grabûye û buyerên piştî vê dîrukê lser xelkê kurdistanê çenda pirr azar û gran bûye btaybetî , ruja dagîrkirna sêyemîn bajêrê 'îraqê musl jlayê çekdarên tîruristyên da'şi , yan rastir bêjîn ahenga radestkirna bajêrê musl bi çekdarên tîruristyên da'şi û paşan ragahandna musl wek paytextê dewlleta îslamî li 'îraq û şam " xelafeta îslamî " dverêja vê ruydanê û şonda gelek lêdwan û mescên entîke hatne ragehandin , mîna dever lberdem gelek gurankaryan dçît û li nêzîk dê ruydanên mezn li deverêda ruyden û dewlleta 'îraqê helweşaye û tiştek nemaye bnavê mada 140 û rêkeftna saykis bîku jî jnafçûye û li nêzîktirîn delîveda dê dewlleta kurdî ête ragehandin , lê mxabin bderbazbûna kêmtir ji du heyvan rêk li 3-8-2014 welatê êzîdxanê şingal hate enfalkrin û bihzareha jxelkê şingalê hatne şehîdkrin û bihzareha jin û kçên êzdî keftne ddestê tîruristyên da'şi û li bazarên kenîzanda hatne frutin , çewa û buçî û kê berpisyare ji keftna şinkalê mjareke û her kesê bvêt li rastya vê mjarê bgeryêt tnê çavdêrya karu erkên wê lêjnê bket ewa lser şingalê hatye pêk înan ewa hêş dest bkarnebûîy karên wê bdawî hatîn dê bersiv bdest kevin û pêwîstê bxo gelek westandinê naket , drewşek û seqayek bvî rengî çend buyer germ dbûn û jbo dîrêxistna çafkên kamîra û bêdengirna hêzên dîtir û azrandna naxên xelkî , dewllet û ragehandna dewlletê û qurbanyên pêşmergey dbûne manşît û budemekî hemî tatne bêdengikrin , hevdem lgel şerê tîrurê qeyrana aborî jî beruka xelkî girtin û rujev ber bi grantirve dçu û dîsan bu bêdengkirna şepulên nerazîbûnê dîsan dewllet nêzîk bûye û ruja rîfrandumê û ragehandna serbexoyê zenga guhên me lê ddan , bêy kesek bzane rîfrandum buçî ye dê çewa û jbo çi êtegrin û kîne dê peşdarî di gişt pirsî daken , dvê bê seruberyêda 20-8-2015 jî hat û pirsa kursîka serukê herêmê bu deyka hemî qeyranên dîtir û wêvetir herkesek behsa kursya serukatyê bket , dê tuşî xyanetê bît û xebat û xuyna şehîdan berçav wernagrît , qeyrana pustê serukê herêmê û rênedan bdîtna çi çareserya rewşa syasî li herêmê ber bi tonêlên tarîve dbir , dserubendên vê qeyranêda jî hem şêrazê peywendyên syasî dnavbera hêzên syasîda têkçu , hem jî desthelat jî hate flîçkrin û hindek hêz hatne zirbehirkrin û perleman jî hate jkarêxistin , dvê êkêda jî her kesê behsê pustê serukê herêma kirba êkser û bhêçeta şerê tîrurê û mjîlbûna serukî li sengerên bergiryêda û dê li nêzîk dewlletê ragehînît û yên djî serukî bin djî dewlletêne û dvên herêmê bkene du îdare û dîsan wek herçar hêzên dîtir çi xandneka baştir hebûye bu rewşa syasî û bêdengî dhelbjardin çi jî lawazya heluyistan hebûyne bêdengî dbûn û dîsan druyişmê dewlletê dxar , rewşa herêmê çend dçu quristir dbu , mehaneyên muçexoran bûyne çarêk û avedanî jkarkeft û prujeyên çaksazya syasî li herêmê barkrin û şerê da'şi ber bdawî dçe û hêş em lşerê berî girtna musl tmam nebûyne û şerê piştî rizgarkirna musl jî bgermî dergehê herêmê dqutît û neya duyre grantir bît li şerê da'şi , li vêre û wêra he eger hêzek yan çend hêzek jî heban bzavên asaykirna rewşa peywendyan btaybet lgel 'îraqê û sivkirna hindekê ji granya rewşa jyana xelkê eve bê dudlî û bêwijdanane bixyantkar tatne lqelem dan û bi 'îraqçî li qelem ddan , ruj û heyv çûn û sal derbazbûn û nêzîke dê stêra glavêjê şevên mesarket û bîte payz , şnî lbin bandura şebulên nerazîbûnê ke eger çareserya rewşa aburî ne êtekrin , pêlên nerazîbûnê dê 'erşê desthelat bdestan leqînît , fşarên dustên kurdan û zivrandna wana bu çûna bexda û her wekî dbêjn rêkên we hemî diçne bexda û serê me bdurîşmê dewlletê neêşînin , herwekî kesê ew druyişm nexandîn û jiblî yaryeka bê dumahîk çîtir nebûn , piştî tuşî veqetyaneka peywendyan bûyn lgel serçem hêzên kurdistanî wwêvetir dê entirnatîfên dîtir kar jbo bêtekrin , şnî zanîn rastyeka jbo wî çemkî hey dema dbêjît disyasetêda ne dujminê hemî dema heye û nedustî hemî dema belko berjewendyên herdem hene , lewan taze btaze û li derazînka helatna glavêja payzê û nêzîkbûna helbjardinên serukatya emrîka ke jvanê ragehandna dewletê bu , û nêzîkbûna şerê musl , dinhoda sereray ewa bidrêjya van sê salanda zurbeya hêzên syasî dgutin bexda bume çître ji enqere û tehran şnî bşermînve slafkirne bexda û dvê slavêda ne dewllet û ne serbxo wnejî rîfrandum û tenanet ew alayê duhî bu serdabrinê li kuçka çamayka me xo pê bada d'îraqeka fîdarilda ke ddisturîda jî rêpêdaye nehate dîtin , tnê ezbenî em suz û peymanên xo dgehîne wew piştevanên weyne bu şerê musl û piştî şerê musl , hîvîdarîn li kêmasyên me negrin û destê xo bdene harî me û hefsengya barê me rastvebken .
